„Babilońska literatura mądrości”

Książka jest interesująca. Autorka przedstawia tłumaczenia tekstów pochodzących z Mezopotamii. Interpretacja jaką podaje jest krótka i ma raczej naprowadzić czytelnika w świat literatury babilońskiej i skłonić do myślenia niż podać na tacy gotowe wnioski.

Przez Mezopotamię przewinęło się wiele ludów różniących się mową , ale językami piśmiennictwa pozostały sumeryjski i akadyjski. Mówi się zatem o dwujęzyczności piśmiennictwa, ale też „dwujęzyczności” całej kultury mezopotamskiej. W świetle najnowszych badań można przyjąć, że rygorystyczny podział na literaturę sumeryjską i akadyjską nie jest w pełni uzasadniony. Są one wytworem jednej cywilizacji, różnicą jest tylko język zapisu. Książka „Babilońska literatura mądrości” zawiera teksty w języku akadyjskim, ale mówi o etyce mezopotamskiej.

W literaturze Mezopotamii liczne są hymny i modlitwy ( w pewnym sensie są utworami dydaktycznymi, poruszają zagadnienia związane z moralnością ówczesnych ludzi). W „Babilońskiej literaturze mądrości pojawiły się dwa hymny :„Hymn do Ninurty”( sumeryjskiego boga wojny, burzy i rolnictwa) oraz „Hymn do Szamasza”( boga słońca, sprawiedliwości, opiekuna praw). Sumerowie nie studiowali rozwoju świata, bowiem według ich wierzeń, jako stworzony przez bogów jest stały i niezmienny. Babilońska etyka pozostawała pod przemożnym wpływem religii – człowiek był całkowicie zależny od woli bogów.

Unikatowy w literaturze babilońskiej jest tekst „Biedny człowiek z Nippur”. Opowiastka humorystyczna ( lub ballada, bo tak określają ją niektórzy badacze) opisuje zwycięstwo biednego, ale sprytnego człowieka nad człowiekiem wpływowym i zamożnym. W utworze nie zostaje oszczędzony nawet król ( korupcja na wszystkich szczeblach władzy), co pozwala założyć, że utwór powstał w okresie słabości władzy królewskiej. Za zniewagę biedny mści się trzykrotnie, a możny „mógł tylko czołgając się wejść do miasta”. Można z tym powiązać przysłowie znajdujące się w innym rozdziale „ Jeżeli uderzysz mrówki, nie przyjmą ciosu spokojnie, lecz ugryzą rękę tego, co uderzył.” Nawet najmniej znacząca istota może zemścić się za krzywdę.

Polecam tą książkę miłośnikom historii i etyki.