Książka jest interesująca. Autorka
przedstawia tłumaczenia tekstów pochodzących z Mezopotamii.
Interpretacja jaką podaje jest krótka i ma raczej naprowadzić
czytelnika w świat literatury babilońskiej i skłonić do myślenia
niż podać na tacy gotowe wnioski.
Przez Mezopotamię przewinęło się
wiele ludów różniących się mową , ale językami piśmiennictwa
pozostały sumeryjski i akadyjski. Mówi się zatem o dwujęzyczności
piśmiennictwa, ale też „dwujęzyczności” całej kultury
mezopotamskiej. W świetle najnowszych badań można przyjąć, że
rygorystyczny podział na literaturę sumeryjską i akadyjską nie
jest w pełni uzasadniony. Są one wytworem jednej cywilizacji,
różnicą jest tylko język zapisu. Książka „Babilońska
literatura mądrości” zawiera teksty w języku akadyjskim, ale
mówi o etyce mezopotamskiej.
W literaturze Mezopotamii liczne są
hymny i modlitwy ( w pewnym sensie są utworami dydaktycznymi,
poruszają zagadnienia związane z moralnością ówczesnych ludzi).
W „Babilońskiej literaturze mądrości pojawiły się dwa hymny
:„Hymn do Ninurty”( sumeryjskiego boga wojny, burzy i rolnictwa)
oraz „Hymn do Szamasza”( boga słońca, sprawiedliwości,
opiekuna praw). Sumerowie nie studiowali rozwoju świata, bowiem
według ich wierzeń, jako stworzony przez bogów jest stały i
niezmienny. Babilońska etyka pozostawała pod przemożnym wpływem
religii – człowiek był całkowicie zależny od woli bogów.
Unikatowy w literaturze babilońskiej
jest tekst „Biedny człowiek z Nippur”. Opowiastka humorystyczna
( lub ballada, bo tak określają ją niektórzy badacze) opisuje
zwycięstwo biednego, ale sprytnego człowieka nad człowiekiem
wpływowym i zamożnym. W utworze nie zostaje oszczędzony nawet
król ( korupcja na wszystkich szczeblach władzy), co pozwala
założyć, że utwór powstał w okresie słabości władzy
królewskiej. Za zniewagę biedny mści się trzykrotnie, a możny
„mógł tylko czołgając się wejść do miasta”. Można z tym
powiązać przysłowie znajdujące się w innym rozdziale „ Jeżeli
uderzysz mrówki, nie przyjmą ciosu spokojnie, lecz ugryzą rękę
tego, co uderzył.” Nawet najmniej znacząca istota może zemścić
się za krzywdę.
Polecam tą książkę miłośnikom
historii i etyki.
